Балада характарызуецца распрацоўкай драматычна-напружанага сюжэта фантастычна-казачнага, легендарна-гістарычнага ці гераічнага зместу. Вытокі еўрапейскай літаратурнай балады ляжаць у творчасці Р. Бёрнса, С. Кольрыджа, І. Гётэ, Ф. Шылера, Г. Гейнэ, В. Жукоўскага, А. Пушкіна, М. Лермантава, А. Міцкевіча. Пачынальнікамі беларускай балады лічацца В. Дунін-Марцінкевіч («Травіца брат-сястрыца»), Ф. Багушэвіч («Хцівец і скарб на святога Яна»), Я. Купала («Забытая карчма»), А. Гарун («Варажба»), З. Бядуля («У калядную ноч»). Іх традыцыі працягнулі і ўзбагацілі П. Трус, А. Дудар, А. Куляшоў, М. Танк, П. Броўка, П. Панчанка, А. Вялюгін, Н. Гілевіч, Я. Сіпакоў, А. Лойка і інш.
Шэрагам даследчыкаў да ліра-эпічных відаў і жанраў адносяцца таксама байка (невялікі, звычайна вершаваны, алегарычны твор павучальна-гумарыстычнага ці сатырычнага характару, чалавечае жыццё ў якім адлюстроўваецца, як правіла, праз вобразы жывёл, раслін, рэчаў), вершаваная аповесць і вершаванае апавяданне (дадзеныя жанры, у адрозненне ад паэмы, маюць яскрава выражаную ўстаноўку на апавядальнасць, падзейнасць; пэўнымі ўзорамі іх можна лічыць «Гапон», «Вечарніцы», «Купала» і інш. вершаваныя рэчы В. Дуніна-Марцінкевіча) і раман у вершах (вялікі вершаваны твор, у якім шырока ахопліваюцца істотныя жыццёвыя падзеі пэўнага сацыяльнага асяроддзя, нацыі, эпохі, паказваюцца характары ў іх развіцці, псіхалагічнай напоўненасці; раман у вершах даволі шырока ўзнаўляе бытавыя малюнкі; у дадзеным жанры шмат лірычных адступленняў, у якіх закранаюцца многія важныя пытанні чалавечага жыцця; змацоўвае раман у вершах, сплятае ў адзінае цэлае яго сюжэт фігура галоўнага героя – Дон Жуана і Яўгена Анегіна ў аднайменных творах Дж. Байрана і А. Пушкіна, С. Вячоркі ў «Родных дзецях» Н. Гілевіча).
СПІС ВЫКАРЫСТАНЫХ КРЫНІЦ
1. Адамович А.М. Горизонты белорусской прозы / Адамович А.М. – М., 1974.
2. Алексеев В.А. Русский советский очерк / Алексеев В.А. – Л., 1980.
3. Андреев А.Н. Проза как язык культуры // Куляшоўскія чытанні. Матэрыялы міжнароднай навуковай канферэнцыі «Творчасць А. Куляшова і адукацыйна-асветніцкія праблемы сучаснасці», 6–7 лютага 2002 г.– Магілёў, 2002.
4. Беларуская савецкая проза: Раман і аповесць.– Мн., 1971.
5. Богданов В.А. Роман // Литературный энциклопедический словарь / Под общ. ред. В.М. Кожевникова, П.А. Николаева.– М., 1987.
6. Введение в литературоведение / Под. ред. Г.Н. Поспелова.– 2-е изд., доп.– М., 1983.
7. Волков И.Ф. Теория литературы / Волков И.Ф. – М., 1995.
8. Гачев Г.Д. Содержательность художественных форм. Эпос. Лирика. Театр.– М., 1968.
9. Гуляев Н.А. Теория литературы / Гуляев Н.А. – М., 1985.
10. Декс П. Семь веков романа / Декс П. – М., 1962.
11. Дзюбайла П.К. Беларускі раман / Дзюбайла П.К. – Мн., 1984.
12. Дзюбайла П.К. Раман // Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі: У 5 т.– Мн., 1987.– Т. 4.
13. Днепров В. Черты романа ХХ века.– М.–Л., 1965.
14. Жирмунский В.М. Народный героический эпос / Жирмунский В.М. – М.–Л., 1962.
15. Журбина Е. Искусство очерка / Журбина Е. – М., 1957.
16. История русского советского романа.– М.–Л., 1965.– Кн. 1–2.
17. Каваленка В.А., Мушынскі М.І., Яскевіч А.С. Шляхі развіцця беларускай савецкай прозы: Агульны рух і галоўныя тэндэнцыі.– Мн., 1972.
18. Кожинов В.В. Повесть // Литературный энциклопедический словарь / Под общ. ред. В.М. Кожевникова, П.А. Николаева.– М., 1987.
19. Лазарук М.А., Ленсу А.Я. Уводзіны ў літаратуразнаўства.– 2-е выд., дапрац. і дап.– Мн., 1982.
20. Мелетинский Е.М. Эпос // Литературный энциклопедический словарь / Под общ. ред. В.М. Кожевникова, П.А. Николаева.– М., 1987.
21. Основы литературоведения / Под. ред. В.П. Мещерякова.– М., 2000.
22. Поспелов Г.Н. Теория литературы / Поспелов Г.Н. – М., 1978.
23. Поспелов Г.Н. Рассказ // Литературный энциклопедический словарь / Под общ. ред. В.М. Кожевникова, П.А. Николаева.– М., 1987.
24. Рагойша В.П. Эпас // Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі: У 5 т.– Мн., 1987.– Т. 5.
25. Рагойша В. Апавяданне; Аповесць; Раман; Эпас; Эпас народны // Рагойша В. Тэорыя літаратуры ў тэрмінах: Дапаможнік.– Мн., 2001.
26. Суслова Н.В., Усольцева Т.Н. Роды литературы // Суслова Н.В., Усольцева Т.Н. Новейший литературоведческий словарь-справочник для ученика и учителя.– Мозырь, 2003.
27. Тимофеев Л.И. Основы теории литературы.– 5-е изд., испр. и доп.– М., 1976.
28. Томашевский Б.В. Теория литературы. Поэтика / Томашевский Б.В. – М., 2002.
29. Утехин Н.П. Жанры эпической прозы / Утехин Н.П. – М., 1982.
30. Хализев В.Е. Эпос как род литературный // Литературный энциклопедический словарь / Под общ. ред. В.М. Кожевникова, П.А. Николаева.– М., 1987.
31. Хализев В.Е. Теория литературы.– 2-е изд.– М., 2000.
32. Хализев В.Е. Эпос // Введение в литературоведение. Литературное произведение: Основные понятия и термины / Под ред. Л.В. Чернец.– М., 2000.