«Коуз теоремасының» маңызды қорытындысы экстерналий мәселелерін шешуге мемлекеттің араласуы қаже емес. Бұл теорема – нарықты ресурстарды тиімді бөлу механизмі ретінде қайта құрды десек те болады.
Сыртқы әсерлер теориясында мазмұндалған Круз идеялары американдық экономисттер
Арме-на Алчиан мен Харолда Демсец еңбектерінде жалғасын тапты.
Қорытынды
Р. Круздың экономика соның ішінде микроэкономика ғылымы саласына сіңірген еңбең өте зор. Сонымен қатар оның теориялары нарықты ресурстарды тиімді бөлу механизмі ретінде қайта құрды десек те болады. Қорытындылай келсек, «Фирма табиғаты»(1937) атты еңбегінде Коуз нарық өзі «трансакцонды» деп атаған шыңындардың ерекше түрін экономикасының тудыру құбылысын қарастырған. «Әлеуметтік шығындар мәселесі»(1960) деп аталатын екінші атақты мақаласында Коуз егер үкімет меншік құқықтарын ерекшелеуде ғана араласса, яғни жеке индивид немесе топ үшін құқықтың субъектісі мен объектісін анықтау, осы субъект иеленетін құқықтар жинау, сонымен қатар олардың сақталуын қамтамасыз ететін механзм мен трансакционды шығындар арқылы ерекшелілік жүйесін(субъект ерекше құқық иелене отыруына қатысыт шешім қабылдау процесінен басқа экономикалық агенттерді аластата алатын жүйе) құру, шартында сыртқы эффекттерді жақтардың келісімі арқылы интернализоваттеуге болатынын көрсеткен. Бұл теория «Коуз теоремасы» деп аталып кеткен.
Коуздың салалы нарық теориясындағы анықтаған маңызды қасиет – «Коуз жорамалы» деп аталады. Егер нарықтағы игілік көлемі (немесе оның ресурстарының) шектелмесеонда монополиялық өндіруші тауарды наңыз бәсеке нарықтың бағасымен сатуға мәжбүр болады яғни нөлдік пайдамен. Түтынушылар игілік саны шектелмеген екенін біледі, сондықтан монополист «ешқайда кетпйтінін» және соңында бағаны өзіндік құнына дейін төмендететінін ескере отырып күтуді қалайды. Бұл жағдайда монополист жауап ретінде тұтынушыларды бағаны төмендетпейтінін дәлелдеуге тырысуы мүмкін мысалы көпшілік көзінше сатылмаған тауардың жартысын жағу арқылы.
Сонымен, экономикада оның атымен көптеген ғылыми ашылулар мен мағызды теориялар байланысты. Оның Нобель сыйлығымен марапатталуы да осыған айқын дәлел болып табылады.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:
1.Коуз, Рональд. Фирма, рынок и право, М. 2007
2.Милгром, П. Р., Экономика, организация и менеджмент, М, 1999
3. www.wikipedia.org