Биологическая очистка сточных вод города Кызылорда в целях орошения гибридных тополей магистерской диссертации на соискание академической степени магистра сельскохозяйственных наук по (стр. 4 из 4)
Ежегодные наблюдения за динамикой солей в почве показывают, что накопление солей происходит в первые годы полива, затем их содержание в почве стабилизируется.
По данным А. Н. Мусабаева (1980), А.Т. Айменова (1980), О.З.Зубаирова (1992) на рассоление почвы большое влияние оказывает осенние влагозарядковые поливы и осенне-зимние атмосферные осадки. В опытах Украинских ученых (Т.К.Вороник, 1967) и другие отмечается, что при длительном орошении сточными водами происходит накопление солей в почве в течение трех лет, затем наступает некоторая стабилизация солевых процессов.
В шестом разделе рассматривается оценка эффективности орошения биологически очищенными сточными водами гибридных тополей.
Прямой эффект от орошения сточными водами выразился в экономии затрат на удобрения по сравнению с поливом чистой водой. Кроме того, были определены ирригационные затраты. Так стоимость речной воды по данным облводхоза составила 0,15 тг/м³, а стоимость сточной воды- 0,05тг/м³, в которой большую часть составляли затраты на электроэнергию при работе насосных станций, подающих воду в систему напорных трубопроводов оросительной сети.
Планируемый прирост прибыли от применения сточных вод определяется по формуле:
; (6.6)где ∆П-прирост планируемой прибыли, тенге;
Цн, Сн- закупочная цена и себестоимость единицы продукции при поливе сточными водами, тенге; Ц
б, Сб- закупочная цена и себестоимость единицы продукции при поливе чистой водой, тенге; Ан, Аб- объем продукции при поливе сточной, а также чистой водой.Планируемое снижение себестоимости от внедрения полива сточной водой определяется по формуле:
, (6.7)где Сн,Сб- себестоимость единицы продукции при поливе сточной водой и чистой водой.
Уровень рентабельности производства продукции определяется как отношение прибыли при поливе сточными водами к продукции при поливе чистой водой
, (6.8)где Пн, Пб- соответственно прибыли при поливе сточными водами и при поливе чистой водой.
Выводы
1.Проблема утилизации сточных вод, объем которого составляет порядка 210 млн.м3, требует безотлагательного решения. В этих целях здесь построить массив орошения площадью около 10 тыс. га.
2.Проведенная почвенная съемка участков, где проводились наши исследования, показала, что почвенный покров, в основном, однородный, представлен светлыми сероземами песчаного и легкосуглинистого механического состава. Исследованные почвы вполне пригодны для сельскохозяйственного использования при поливном земледелии.
3.Наиболее подходящим объектом для решения поставленных задач является тополь, биологические и генетические особенности которого позволяют эффективно и в широком спектре проводить работы по селекции и в короткие сроки (5-10 лет) получить ожидаемые результаты, то есть созданию лесного массива.
4.В условиях низовья реки Сырдарьи быстрорастущие гибридные тополя «Казахстанский», «Кайрат» показали себя отзывчивыми к орошению возвратными водами. Рост и развитие гибридных тополей, посаженных черенками, показала лучший результат, чем посадка саженцами.
5.При поливе сточными водами несколько повышается плодородие почвы: гидролизуемый азот увеличивается на 7%, обменный калий на 11%. Отмечена тенденция почвы к осолонцеванию, что свидетельствует о необходимости предусмотрения мелиоративных мероприятий, направленных на предупреждение процесса засоления почвы.
6.Накопление солей носит сезонный характер. Уменьшение солей за осенне-зимние периоды является результатом выпавших атмосферных осадков. Реставрация солей в почвенном профиле, за счет осенне-зимних осадков, отмечены в научных работах многих исследователей.
Список работ, опубликованных по теме диссертации:
1. «Методы очистки сточных вод для повторного использования». Ғылым, білім және инновация: Жастар ғылыми шығармашылығы жас ғалымдар еңбектерінің жинағы, 1 том, Қорқыт Ата атындағы ҚМУ, 2010ж.
2. «Методы оценки пригодности сточных вод г.Кызылорды для орошения», «Ақмешіт» Гуманитарлық-техникалық институтының Хабаршысы, Қызылорда, 2011ж.
3. «Значение возвратных вод в сельском хозяйстве и пути их повторного использования», МATERIALY
VIII Mezinarodni Vedecko-Prakticka Konference “DNY VEDY-2012”, Praha 2012.
Тұжырымдама:
БУДАНДАСТЫРЫЛҒАН ТЕРЕКТЕРДІ СУАРУ МАҚСАТЫНДА ҚЫЗЫЛОРДА ҚАЛАСЫНДАҒЫ ШАЙЫНДЫ СУЛАРДЫ БИОЛОГИЯЛЫҚ ТАЗАРТУ.
Ғылыми өзектілігі: Арал өңірі ұзақ уақыт антропогендік факторлардың әсерінен өзінің табиғи экологиялық жағдайын өзгертті. Осы өңірде жыл сайын пайда болатын төгінді сулары (жылына 1,8 млн. м³ төгінді сулар) қоршаған ортаға, өзен суларына кері әсерін тигізуде.
Көп ғалымдардан түскен мәліметтерге сүйенсек, бұл суларды орман және ауылшаруашылығында егістік алқаптарын суаруға пайдалану ең тиімді жолы болып отыр. Осы бағытта Арал өңірінде ғылыми зерттеу жұмыстарын жүргізу арқылы қайтармалы суларды егістік және екпе ағаштарды суарудың экологияға және экономияға сай технологиясын қалыптастыру өзекті мәселе болып отыр.
Жұмыстың мақсаты: Зерттеу жұмысының негізгі мақсаты Қызылорда облысының шабындықты-батпақты топырақтарында агромелиоративті, экологиялық және экономикалық тұжырымдамаларын ғылыми негізде ескере отыра қайтармалы сулармен будандастырылған теректерді суару бойынша кешенді ғылыми зерттеулер жүргізу болып табылады.
Ғылыми жаңалық: Қызылорда обылысында тез өсетін будандастырылған ағаш өнімдерін суландыру ғылыми тұрғыда негізделе отыра, оның өсіп өнуіне, өнім сапасына топырақтың құрамымен қасиетіне кері әсерін тигізбейтін суландыру режиміне негіздеулер жасалынған.
Зерттеу қорытындыларын іс-тәжірибеде пайдалану шеңбері: Ағаш өнімдерін қайтармалы сулармен суару технологиясымен теориялық шешімдері, елді мекендерді көкалдандыруда, автокөлік, теміржол жиектері мен зерттеу және жобалау мекемелерінде, жоғары және орта оқу орындарында құнды мәліметтер ретінде пайдалы, аймақтағы экологиялық жағдайды жақсартуда қолданыс табады.
Диссертацияның көлемі мен құрылымы: Диссертация кіріспеден, 6 бөлімнен, қорытындыдан, пайдаланылған әдебиеттер тізімі мен қосымшалардын тұрады. Диссертация көлемі 84 парақ жазба беттерден, 36 кестеден, 3 суреттен құралған.
SUMMARY
BIOSCRUBBING OF SEWAGES OF CITY KYZYLORDA FOR IRRIGATION OF HYBRID POPLARS
Actuality of theme. Swift development of zhilischno-kommunal'nogo building, and also development of agroindustrial sector, growth over of cities and equipped with modern amenities settlements in Priaral'e was brought to formation of considerable volumes of biologically purified-sewages (more than 1.8 million m3 sewer), creating a threat a natural environment. Accumulation of the biologically cleared waters near-by cities and inhabited locality in ponds, on drainfields with a partial upcast in the opened reservoirs does not decide a problem.
In this connection development of the scientific-grounded principles of disinfestation and rational use of biologically purified-sewages for irrigation of the arboreal and shrub planting for the guard of vodoistochnikov from further contamination, maintainance and breeding of forest arrays, acquires the special actuality.
Purpose of researches. The purpose of this work is a leadthrough of researches on the use of biologically purified-sewages for watering of hybrid poplars with the scientific ground of agromelioration, ecological and economic aspects of irrigation on pratal-bog soils of Kyzylordinskoy of area.
Scientific novelty. Scientific-grounded irrigation biologically purified-sewages of fast-growing hybrid poplars in the conditions of Kyzylordy. The scientifically grounded mode of irrigation is developed at watering sewages, not rendering subzero influence on growth and development of arboreal cultures, composition and properties of soil.
The practical importance of work. Theoretical development and technologies on use of biologically cleared sewage for cultivation of wood plantings will find the application in gardening territories of settlements and cities, along automobile both railways and protection of fields against hot winds, солезаносов. These development will be useful to controls rural and forestry, the research and design organizations, the maximum and average educational institutions and will find application at definition of prospects in improvement of ecological conditions in region.
Structure and volume of dissertation work. Work consists of introduction, six chapters, conclusion, suggestions to the production, list of in-use sources from 82 names and appendixes. Expounded on 84 pages of computer set, contains 36 tables, 3 pictures.