Некалькі асобна знаходзяцца апавяданні пра легендарнага празарліўца Фінне, якія карысталіся пераважнай папулярнасцю ў пазнейшым фальклоры. Ён узначальваў атрады воінаў, якія жылі ў лясах і прысвяцілі ўсё сваё жыццё паляванню і вайне; яны часта прыводзілі да кантактаў з іншасветам. Сын Фінна Оісін (Оссіан) дажыў, па легендах, да часу святога Патрыка (напалову легендарнага заснавальніка ірландскай царквы V ст.) і паведаміў яму паданні, звязаныя з абрысамі рэльефу Ірландыі, яе рэкамі, азёрамі і інш.
Спадчына кельцкай міфалогіі і эпічных паданняў існавала потым у фальклоры народаў Ірландыі, Уэльса, Карнуола, вострава Мэн і Брэтані (раёнаў устойлівага захавання кельцкай мовы і культурнай традыцыі) і ўзбагаціла еўрапейскую літаратуру сярэдніх стагоддзяў. Кельцкімі ў сваёй аснове з’яўляюцца легенды пра караля Артура і рыцараў Круглага стала, Трыстана і Ізольду, да валійскіх (а таксама карнуолскіх) прататыпаў узыходзяць як яны самі, так і многія героі звязаных з імі паданняў – Пеллес (Пуйл), Мэрлін (Мірдын) і многія іншыя. З кельцкім мінулым звязаны легенды пра Граале, “краіну дурных” Аваллоне; аповяд пра дзяцінства Фінна стаў адной з асноўных крыніц апавядання пра дзяцінства выхаванага ў лесе рыцара Парцыфаля (Персэваля) – героя рамана ў вершах сярэдніх стагоддзяў.
Аднак панарама кельцкай міфалогіі сёння адкрыта далёка не поўнасцю, у ёй яшчэ нямала белых плям…
Спіс літаратуры:
- “Энциклопедия по мифологии”, том 1, коллектив авторов под редакцией С.А.Токарева, М., Советская энциклопедия, 1987 год, стр. 633-637, статья С.В.Шкунаева;
- Журнал “Наука и жизнь”, №3, 1998 год, стр. 72-80, статья по материалам журнала “Шпигель”.