8. Полная свобода совести.
9. Неприкосновенность личности и жилища.
10. Бесплатное, полное обязательное образование для всех за счет государства.
11. Уничтожение постоянной армии, всеобщая воинская повинность.
12. Уничтожение всех косвенных налогов; установление прогрессивного налога на доходы и наследство, свобода слова, печати, совести, собраний и обществ.
По вопросу аграрному: мы будем стремиться к уничтожению права частно-земельной собственности, оставляем каждому право индивидуального трудового пользования без эксплуатации частной наемной силы и распространения одновременно для перехода к социалистическому строю идею всесторонней кооперации.
По вопросу о рабочем дне людей:
1. Восьмичасовой рабочий день (с допущением рабочего дня больше нормы во времена жатвы и исключительных случаев).
2. Минимум заработной платы.
3. Одинаковая плата женщинам и детям.
4. Фабричный и аграрный инспекторат, избираемый самими рабочими.
5. Биржи труда, рабочий секриториат.
6. Государственное страхование на случай голод и эпидемий.
7. Переход в общественную собственность лесов и водяной силы.
Ал.Шалюбскi. Да гiсторыi БСГ // Плымя 1925. №5).
Приложение №3
Унiвэрсал
Конфэдэрацii Вялiкаго Князьства Лiтоускага Лета 1915 мес груня (декабря) 19 дня, члены Лiтоускiх, Беларускiх, Польскiх i Жыдовскiх арганiзацiй прыступілi да конфэдэрацii Вялiкага Князьства Лiтоускаго, дабiваючыся супольнымi сiламi, абы Лiтоускiе i Беларускiе землi, которые здауна прынадлежалi да Вялiкага Князьства Лiтоускаго, а цапер апанавы Нямецкiмi войскi, станавiлi пры новых варунках гiстарычных нераздельная уша на фундаменцi незалежностi Лiтвы i Беларусi, як суцэльнае дзяржавы, засьцерагаючы усiм нiцiям у яе межах усе правы.
Дзеля гэтага конфэдэрацiы звершаюцца да усiх станау, да усих станаў да усіх існуючых арганiзацiй i даўсiх грамадзян краю, клиiчучы, абы зважаючы на вашнасьць вялiкаго гiстаричнаго мамэнту, забыўшыся прыуд узаемных, свар i недавер’я, маючы на мэті адну карысць супольнае Бацькавщыны прыучылiся да Конфэдэрацii Вялiкага Князьства Лiтоускаго.
Рада Тылечасовая
Конфэдэрацii Вялiкага Князьства Лiтоускаго.
Ф.Турук. Белорусское движение Мн.1994 г. С-88.
Приложение №4
I Устауная грамота да народау Беларусi.
Радзiмая старонка наша апынiлася у новым цяжкiм палажению. Дзе цепер уласць, што была, нiма ведама. Мы стаiмо перад тым, што край наш можа быть заняты нямецкiм войскам.
Вы павiнны узяць сваю долю у свае уласныя рукi. Беларускi народ павiнен зьдзейсьнiць свае право на поунае самовызначэнне, а нацыянальныя меншасьци на нацыянальна-пэрсанальную аутаномию.
Право нацыяу павiнно знайсьцi свае зьдзейсьненне шляхам склiкання Сойму уся улада на Беларусi павiнна належац тым народам, якiе на ей жывуць.
Выканаучы камiтэт рады першага усебеларускага зьезду, даданы прэдстаунiкамi рэвалюцыйнай дэмакратыi нацыенальных меньшасьцяу, зьдзейсьнячы задання зьезду, абвешчае сябе тымчасоваю Уладаю на Беларусi, падходзечаю да кiравання краем i да найхутчаушага склiлкання Усебеларускаго Устаноучаго Сойму, на основi агальнаго, простаго, роунаго, таемнаго i прапарцыенальнаго выбарнага права, дзеля усяго дарослаго насялення, нi рухаючыся знацыянальнасьцю, рэлiгiяй i полам. Тымчасовая народнаю уладу краю, якия паставiць сабе задання абароны i зацьвердження здабыткау рэвалюцыi, будзе зьдзейяць створаны намi Народны Сэкрэтариат Беларусi, якiз гэтага дня пачау выпоуняць свае абавязкi. Асабiсты склад сэкрэтарыту будзе апубликованы потым.
Дана у Мiнску – Беларускiм 21лютаго1918 року
Старшыня Выканаучаго камiтэту Рады 1-го Усебеларускаго зьезду
(подпiс) Язэл Варонка
Писар(подпiс) Макар Косьцевiч.
Ф.Турук. Белорусское движение Мн.1994 г. С-88.
Приложение №5
II Устауная Грамота Да Народау Беларусi.
У часе сусьсветнай войны, што буыць адны моцные дзержавы i аслабеняе другiе, абудзiлася Беларусь да дзяржаунага жыцця. Пасьля трох з паловай вякоу няволiiзноу на увесь сьвет кажа беларуськi народ аб тым, што ён жыве и будзе жыць. Вялiкi Народны Збор – Усебеларускi Зьезд 15-17 сьнежня 1917 року, дбаючы аб долi Беларусi, зацьвярдiу на яе землях рэспублiканскi лад. Выпауняючы волю зьезду i баронючы дзяржауные правы народу, Сраднеючы Камiтэт Рады Зьезду гэтак пастанауляе аб дзержауным устрою Беларусii вольносцях яе грамадзян i народау:
1. Беларусь у рубяжох разсялення i лiчбенай перавагi беларускага народу абвешчаюцца Народнаю Рэспублiкай.
2. Асноуные законы Беларускай Народнай Рэспублiкi зацьвердзiць Устаноучы Сойм Беларусi, склiканы на основах агульнаго, роунаго, прастого, пытаёмнаго i прапарцыянальнаго выбарчаго права, не зважаючы напол, народнасцii рэлiгiю.
3. Да часу, пакуль зьберуцца Устаноучы Сойм Беларусi, заканадаучае улада у Беларускай Народнай Рэспублiцы належаць Радзе Усебеларускага Зьезду, дапоуненай продставнiкамi нацыянальных меньшасцеу Беларусi.
4. Спаунаючыя i адмiнiстратыуныя улада у Беларускай Народнай Распублiкi належаць Радзе Усебеларускага Зьезду i перад ёю трымае атвет.
5. У рубяжах Беларускай Народнай Рэспублiцы абвяшаюцца вольнасць слова, друку, сходау, забастовак, хаурусау: безумоуныя вольнасць сумленья, незачепнасць асобы i памешкання.
6. У рубяжах Беларускай Народнай Рэспублiцы усе народы маюць права на нацыянальна-пэрсанальную аутаномiю: абвешчаецца роднае право усiх мовау народау Беларусi.
7. У рубяжах Беларускай Народнай Рэспублiцы права прыватнай уласнасцi на землю касдецца. Земля предаецца бяз выкупу тым, што самi на ей працуюць, лясы, вазёры i нутро зямлi абвешчаюцца уластнасьцю Беларускай Народнай Рэспублiцы.
8. У рубяжах Беларускай Народнай Рэспублiцы устанауляецца найбольши 8-гадзiновы рабочы дзень.
Абвешчаючы усе гэтые правы i вольнасцi грамадзян i народау Беларускай Народнай Рэспублiцы, мы, Спацняючы Камiтэт Рады Зьезду, абывезуемся пiльнаваць законнаго парадку жыцця у рэспублицы, сьцерагчы iнтарэсав усiх сiлав, склiкаць у найблiжайшым часi Устаноучы Сойм Беларусi усiх верных сыноу Беларуской землi клiчам памагчы нам у цяжкой i атветнай нашай працы.
Спауняючы Камiтэт Рады 1-го Усебеларускага Зьезду
Выдана у Менску – Беларускiм у сакавiки 1918 году.
Лодысев У.Ф. Брыгадзiн П.У. На пераломе эпохi: станаулення беларускай дзяржаунасцi (1917-1910 гг.). – Мн., 1999. с.106-107.
Приложение №6
I Устаўная Грамата Рады
Беларускай Народнай Рэспублiкi.
Год назад народы Беларусі разам з народамі Расіі скінулі ярмо Рассійскаго царызму, які найцяжей прыціснуў быў Беларусь; непытаючыся нарду, і он кінуў наш край у пажар вайны, якая чыста зруйнавала гарады і вёскі беларускія. Цяпер мы, Рада Беларускай Народнай Рэспуплікі, скідаем з роднага краю апошняе ярмо дзержаунай залежносці, якое гвалтам накінулі расійскіе цары на наш вольны, незалежны край. Ад гэтага часу БЕЛАРУСКАЯ НАРОДНАЯ РЭСПУБЛІКА АБВЕШЧАЕЦЦА НЕЗАЛЕЖНАЙ І ВОЛЬНАЙ ДЗЕРЖАВОЙ. Самі народы Беларусі, у асоби свойго Устаноучаго Сойму, пастановиць аб будучых дзяржаных звязях Беларусі.
На моцы гэтага трацяць сілу усе старые дзержаўныя зьвязі, якія далі магчымасць чужому ураду падписаць іза Беларусь трактат у Беларусці, што забівае насмерць беларускі народ, дзелаючы землю яго на часткі. На моцы гэтаго урад Беларускай Народнай Рэспублікі мае ўвайсці у адносіны з зацикаўлеными старонками, пропануючы ім перагледзяць тую часціну Бэрэсьцейскага тракттату, якае датычаць Беларусі, і падпісаць міравую умову з усіми ваеваушымі дзержавамі.
Беларуская Народная Рэспубліка павінна абняць усе землі дзе жыве і мае личбеную перавагу беларускі народ а пасьне: Магілеушчыну, беларускія часці Миішчины, Гроднезшчыны (з Гроднай, Белостокам і інш.), Виленшчыны, Віцебшчыны, Смаленшчыны, Чернигавшчыны і сумежныя часці суседніх губерняу заселеныя беларусами.
Беларуская Народная Рэспубліка падцьвержывае усе тыя правы: вольнасці грамадзян і народау Беларусі, якія абвешчаны Уставной Граматой адд сакавіка 1918 г.
Абвешчаючы аб нізалежносці Беларускай Народнай Рэспублікі Рада ее пакладае свае надзеі на тое, што усе любыя. Чыс волю народы дапамагаюць беларускаму народу у поунай меры здзейсьніць его палітычна-дзяржауные ідэалы.
Рада Беларускай Народнай Рэспублікі
Дана у Менску-Беларуским
25 сакавіка 1918 году
Гэту Уставную Грамату Рады Беларусскай Народнай Республикі прыймаем і падписаму абецаем споуняць усе варункі, якіе акт гэты патрабуе, і праводзиць іх у жыцце.
(подпісы Я.Варонкі, К.Езавітава, Г.Серады, Т.Грыба, Л.Заяца, Я.Гутмана, П.Крачеускага, А.Сммоліча, П.Бадуновай, А.Карача).
Лодысев У.Ф. Брыгадзiн П.У. На пераломе эпохi: станаулення беларускай дзяржаунасцi (1917-1910 гг.). – Мн., 1999. с.107-108.