Тым не менш у гады другой пяцігодкі ў рэспубліцы былі ўведзены ў эксплуатацыю такія буйныя прадпрыемствы, як Гомельскі шклозавод, які ў 1937 г. даў звыш 7 млн метраў шкла, Крычаўекі цэментны завод магутнасцю ў 140 тыс. т цэменту ў год, Аршанскі льнокамбінат магутыасцю звыш 15 млн метраў тканіны ў год, Магілёўскі трубаліцейны завод з вьшускам 12 тыс. т труб у год, Магілёўскі аўтарамонтны, дрэваапрацоўчы камбінат і завод ізаляцыйных пліт у Нава-Беліцы, ацэтонавы завод у Быхаве і інш. Пачалі даваць ток новыя электрастанцыі: Мінская ЦЭЦ-2, Слуцкая, Мазыр-ская, Полацкая, Барысаўская, а таксама шэраг электрастан-цый у раённых цэнтрах, як, напрыклад, у Заслаўі, Дзяржынску, Дрысе, Нароўлі. Усяго за пяцігодку было пабудава-на 1700 прадпрыемстваў, каля 90 прадпрыемстваў карэнным чынам рэканструявана.
Апрабаваныя метады адмініетрацыйна-каманднага кіраўніцтва эканомікай у гады першай і другой пяцігодак атры-малі далейшае развіццё і ўмацаванне ў рэспубліцы ў трэцяй пяцігодцы (1938—1942), якая не была выканана ў сувязі з пачаткам Другой сусветнай вайны.
Iўсё ж трэба адзначыць, што за гады трэцяй пяцігодкі ў Беларусі былі пабудаваны дзесяткі новых прамысловых прадпрыемстваў. Старыя фабрыкі і заводы перацярпелі карэнную тэхнічную рэканструкцыю. Напярэдадні Вялікай Айчыннай вайны 80 % усёй прадукцыі народнай гаспадаркі БССР нры-ходзілася на долю прамысловасці.
Неабходна звярнуць увагу яшчэ на адну акалічнасць: для паспяховага правядзенне індустрыялізацыі ў рэспубліцы важ-нае значэнне мелі эканамічныя сувязі з рознымі рэспублі-камі СССР. Так, метал у Беларусь паступаў з Украіны і Ура-ла, машыны і абсталяванне, хімічныя прадукты — з цэнт-ральных раёнаў РСФСР і Украіны, нафта і нафтапрадукты — з Аэербайджана, будаўнічыя матэрыялы - з Карэліі і Украіны хлебныя вырабы — з Украіны і Паволжа.
Значны ўклад у правядзенне індустрыялізацыі ўнесла 'лагерная эканоміка' , якая з'яўляецца адным з атрыбутаў адміністрацыйна-каманднай сістэмы. У 1929 г. пачынаец-ца будаўніцтва аершых канцэнтрацыйных лагераў АДПУ (А6'яднанае дзяржаўнае палітычнае ўпраўленне) у раёне Алонца — Ухты ( на 10 і 50 тыс. чалавек). Ужо ў 1932 г. у лагерах АДПУ працавала каля 300 тыс. чалавек. Лагеры і працоўныя калоніі пачынаюць адыгрываць усё больш прык-метную ролю ў эканоміцы краіны. Вязні працавалі на пра-мысловых прадпрыемствах і будоўлях, у сельскай гаспа-дарцы, на лесанарыхтоўках. Так, на БАМе ( Байкала-Амур-ская магістраль) у 1935 г. было занята 150 тыс. чалавек, 196 тыс. чалавек будавалі канал Масква — Волга, на Бела-мора-Балтыйскім канале выкарыстоўвалася праца 71 тыс. зняволеных.
Адной з важнейшых крыніц забеспячэння індустрыя-лізацыі і масавых закупак абсталявання за мяжой была золатавыпрацоўка. Калі ў 1928 г. шляхам прымусовай пра-цы вязняў было атрымана толькі 11,5 кг хімічна чыстага золата, то ў 1931 г. — 276,6 кг, у 1934 г. — 11 141,4 кг, у 1937 г. — 48 т, крыху менш чым трэць усёй дабычы золата ў краіне.
Аналіз крыніц інфармацыі дае магчымасць меркаваць, што праз ГУЛАГ СССР (Галоўнаё ўпраўленне папраўча-пра-цоўных лагераў, працоўных пасяленняў і месц зняволення) у 30 — 40-я гг. прайшло не менш чым 10—12 млн чалавек, у тым ліку звыш 600 тыс. ураджэнцаў Беларусі.
Такім чынам, вынікі індустрыялізацыі былі наступнымі:
· у БССР была створана сучасная матэрыяльна-тэхнічная база народнай гаспадаркі;
· была забяспечана тэхнічна-эканамічная незалежнасць СССР ад капіталістычных краін;
· быў створаны ваенна-абарончы комплекс СССР;
· індустрыялізацыя істотна паўплывала на змены ў сацы-яльнай структуры насельніцтва рэспублікі (рабочы клас склаў 21,9 % );
· разам з тым індустрыялізацыя не спрыяла значнаму па-вышэнню ўзроўню жыцця працоўных;
· патрабавала шырокага прымянення паднявольнай працы;
· умацавала таталітарную сутнасць палітычнага кіравання краінай.
Літаратура
1. Гісторыя Беларусі ч. 2, пад рэд. прафес. Я.К.Новіка, Г.С. Марцуля, Мінск,2001г.
2. Гісторыя Беларусі / Пад рэд. А. Г. Каханоускага і інш. – Мн.: "Экаперспектыва", 1997.
3. Гісторыя Беларусі. У 2 ч. Ч. 2. XIX- XX стагоддзі: Курс лекцый / П. І. Брыгадзін. – Мн.: РІВШ БДУ, 2002.
4. История Беларуси: Учебн. Пособие. П.И Бригадин, Л.А. Жилунович и др. –Мн., 1997.
5. 150 пытанняу i адказау з гiсторыi Беларусi. -Мн., 1999.
6. Нарысы гiсторыi Беларусi частка 2. М.П. Касцюк i iнш. –Мн., 1995.
7. Гiсторыя Беларусi ад старажытнасцi да сучаснасцi. C.В. Паноу. –Мн., 2002.
8. Гісторыя Беларускай ССР: У 5 т. Мн., 1972. Т.3
9. Касцюк М. Бальшавіцкая сістэма ўлады на Беларусі. – Мн., 2000.