Пропедевтика теории литературы
Формирование элементарных литературоведческих понятий:
Изобразительно–выразительные средства языка: эпитет, сравнение, гипербола, олицетворение.
Восприятие литературного произведения, его анализ
Достаточно глубокое эмоциональное восприятие литературного произведения; обоснование собственной оценки (“нравится/не нравится”, “правильно/неправильно”, “красиво/некрасиво” и др.) действий героев.
Осознание темы и идеи произведения; понимание образного языка художественного произведения, выразительных средств, создающих художественный образ. Установление причинно-следственных и временных связей в содержании текста.
Использование языковых изобразительно-выразительных средств для характеристики литературных персонажей (эпитеты, сравнения, метафоры и др.).
Развернутые ответы на вопросы по содержанию произведения, его анализу. Сравнение персонажей произведений, анализ их поступков; выявление авторской позиции и своего отношения к героям.
Продуктивно-творческая деятельность
Пробуждение интереса к словесному творчеству; коллективное и индивидуальное сочинительство стихов, потешек, загадок, небылиц, придумывание различных концовок к известным сказкам, вариантов развития сюжета; творческая трансформация текста (введение героя, эпизода в структуру текста).
Инсценирование рассказов, сказок; проведение литературных игр, конкурсов; использование произведений изобразительного искусства и музыки для творческой работы с литературным текстом;
Словесное рисование картин по прочитанному тексту.
Подбор сравнений, эпитетов для характеристики персонажей прочитанного произведения.
Требования к уровню подготовки учащихся,
окончивших начальную школу
В результате изучения литературного чтения ученик должен
знать/понимать:
уметь:
Орыс мектебіндегі қазақ тілі пәнінен жалпы бастауыш білім стандарты
Орыс мектебіндегі қазақ тілі пәнін оқыту мынадай мақсаттарға жетуге бағытталған:
Бағдарламаның негізгі білім мазмұнының міндетті деңгейі
Танымдық және дамыта оқыту аясындағы минимум лексика.
Қазақ тілі туралы түсінік. Қазақ тілінде қоршаған дүние туралы қарапайым түсінік. Қазақ тіліне тән 9 дыбыстың фонетикалық айтылымы, дыбыс пен әріп.
Сөйлеу әрекеттерінің түрлері
Оқылым
Дыбыс, буын, сөз, сөйлем, мәтінді дұрыс, түсінікті оқу. Қазақ тіліне тән дыбыстарды дұрыс оқу. Оқу дағдысын қалыптастыру. Мәтінді мәнерлеп, шапшаң, түсініп оқу. Оқу техникасын жетілдіру.
Оқудың танымдық, зерделік, ізденімдік, көрсетімдік түрлері. Оқудың екі түрі: іштей оқу және дауыстап оқу.
Оқу шапшаңдығы: 1 минутта 1- сыныпта – 15-20 сөз белгілерімен, 2-сыныпта – 30-35 сөз белгілерімен, 3-сыныпта 45-50 сөз белгілерімен, 4-сыныпта 60-70 сөз белгілерімен.
Тыңдалым
Оқылған мәтіннен сөз, сөз тіркесі, сөйлемді ажырата білу. Тыңдауға байланысты акустикалық ережелер:
а) сөйлемнің фонетикалық нормасының сақталуы;
ә) сөз бен дауыстың ырғағы;
б) екпін мен дауыс ырғағын қою;
в) сөйлем мен сөз арасындағы үзіліс;
Тыңдататын мәтіндерді таңдау, жаңа, таныс емес сөздер енгізу, сөз байлығын молайту, оқылған мәтін бойынша қойылған сұрақты, қайтарылған жауапты түсіну.
Айтылым
Күнделікті оқу әрекетінде диалогты сөйлеу. Қоршаған орта, жағдаятты ескере отырып, өз ойын айта білу. Оқығанын түсіну, мазмұнын өз сөзімен айту. Өз ортасы, үйі, достары туралы әңгіме құрастыра білу. Айтуға қойылатын талаптарды орындау.
Айтуға байланысты сөздердің өзгеруін білу. Жаттығулар арқылы үндестік заңын меңгеру. Оқылған мәтінге ұқсас өздігінен әңгіме құрастыру. Мәтін бойынша сұрақ қойып, жауап қайтару.
Жазылым
Қазақ тіліне тән 9 әріптің таңбасы мен емлесін меңгеру. Сөз, сөз тіркестері, сөйлемде қазақ тіліне тән әріптерді байланыстыра жазу. Жуан, жіңішке сөздердің жазылу ерекшеліктерін игеру. Диктант түрлері, жазба жұмыстарының түрлерін ажырату.
Тілдесім
Сәлемдесу, қоштасу рәсімдері. Қоршаған орта туралы тілдесу. Оқушылар арасындағы қарым-қатынастағы тілдесу. Тілдесу қажеттілігін түсіну. Тілдесу әрекетін әртүрлі жұмыс түрлерінде іске асыру. Монолог, диалог, сұрақ-жауап, мәтін бойынша тілдесу.
Тілдік жүйе
Тілдік дайындық
Қазақ тіліне тән дыбыстардың құрамы мен саны. Қазақ тіліне тән дыбыстарды дұрыс оқу, сауатты жазу, ынтамен тыңдау. Үндестік заңы туралы ұғым. Қазақ тіліндегі дыбыстардың дауысты-дауыссыз, жуан-жіңішке, қатаң-уяң, үндіге жіктеу, буын түрлері, сөздерді буынға бөлу.
Танымдық және дамыта оқыту
Фонетика. Орфоэпия. Графика. Орфоргафия.
Дыбыс пен әріп және олардың айырмашылықтары. Қазақ тіліне тән дауысты дыбыстар: ә, ө, ы, ұ, ү, і. Қазақ тіліне тән дауыссыз дыбыстар: ғ, қ, ң, һ. Орфография, орфоэпия, графика, пунктуация. Дауыс ырғағына қарай сөйлемдерді ажырату және тыныс белгісін қою. Жуан және жіңішке сөздердің жазылуы. Алфавит. Бағдарламадағы грамматикалық минимумды білу.
Лексика
Сөз және оның мәні. Бағдарлама көлеміндегі лексикалық минимумды жетік білу. Аударма сөздікті пайдаланып, қазақ тіліндегі сөздерді ана тіліне аудару. Оқу әрекетіне қажетті сөздік қорын, пайдалана білу.
Сөз құрамы
Сөздің негізгі бөліктері: түбір, қосымша, жұрнақ, жалғау. Сөзді құрамына қарай талдау, өтілген материал бойынша сөзді дұрыс жазу.
Морфология
Қазақ тіліндегі сөз таптары. Зат есім. Сын есім. Етістік. Есімдік. Үстеу. Көмекші есімдер.
Синтаксис
Сөз тіркестері. Сөйлем. Сұраулы, хабарлы, лепті сөйлем.
Грамматика
Көптік, жіктік жалғаулары, каллиграфия, көмекші есімдер, мен, пен, бен, дейін, шейін, шылаулары.