Смекни!
smekni.com

Международные авиационные организации (стр. 5 из 16)

Дцнйа тясяррцфатында ящямиййятли йери туризм тутур. Бейнялхалг туризм дцнйа авиадашымаларынын инкишафына тясир едир. Дцнйа туризм тяшкилатына (ДТТ) 1990-жы илдя бцтцн няглиййат нювляри иля дашынан харижи туристлярин сайы 400 млн. няфярдян чох олуб. Дцнйа цзря туризмдян эялян эялир 180 млрд доллары ют-мцшдцр. Турист дашымаларынын бюйцк ьир щиссяси щава няглиййатынын пайына дцшцр. Она эюря дя, бейнялхалг туризмин дя асылы олдуьу дцнйа конйектурасында олан дяйишикликляр бирбаша олараг щава няглиййатына да тясир едир.

Дцнйа сийасятинин проблемляри бейрялхалг щава няглиййаты фяа-лиййятинин бир сыра аспектляриня тохунур. Бу эцн цчцн юлкялярин щава няглиййатларынын ващид дцнйа щава няглиййаты системи чярчивясиндя мювжуд олдуьу обйектив реаллыгдыр. Юлкя групларынын щяр биринин щава няглиййатларынын инкишафынын игтисади шяртляри бир – бириндян фярглидир. Гейд етмялийик, щава няглиййатынын игтисади проблемляринин чоху дцнйадакы игтисади вязиййятдян асылы олараг щялл едилир. Мялумдур ки, инкишаф етмиш юлкялярин авиаширкятляринин чоху юзял вя йа корпаритивдир, кечмиш сосиалист юлкяляринин авиаширкятляринин щамысы вя инкишаф етмякдя олан юлкялярин авиаширкятляринин яксяриййяти щюкцмятя мяхсусдур.

Лакин, щюкцмят органларынын щава няглиййатынын фяалиййятиня мцдахиляси дяряжяси авиаширкятин кимя мяхсус олмасындан вя мцлкиййятин типиндян асылы дейил. Беля ки, гейри-тянзимлямя сийасятини елан етмясиня бахмайараг, АБШ щюкцмяти юлкя дахилиндя авиаширкятлярин фяалиййятиня гарышмагда

Дцнйа сийасяти вя дцнйа тясяррцфаты ялагяляри
Дцнйа базарынын конйектурасы
Авианяглиййат сийасяти : гейри-тянзимлямя вя протексионизм
Дювлят боржу
ЙБИВ уьрунда мцбаризя
Рягабят мцбаризяси
Биртяряфли дискриминасийа фяалиййяти

СИЙАСИ-ИГТИСАДИ ХАРАКТЕРЛИ
ТЕХНИКИ ХАРАКТЕРЛИ КОММЕРСИЙА ХАРАКТЕРЛИ

Тяййаря паркынын модернляшмяси Коммерсийа щцгуглары вя дашыма щяжмляринин тянзими
Авиасийа тящлцкясизлийи Мцнтязям вя гейри-мцнтязям коммерсийа дашымаларынын нисбяти
Ятраф мцщитин мцщафизяси Гиймятйаранмасы вя авиатарифлярин тянзими
Авиайанажаьа гянаят Нормадан артыг багаъын дашынмасы вя юдянилмяси нормасы
Бейнялхалг дашымаларда Дашымаларын коммерсийа формаллыгларын садяляшдирилмяси шяртляринин унификасийасы
Аеропорт вя маршрут аваданлыглары- Коммерсийа ющдяликляринин нин истисмары дашыйыжылар тяряфиндян йериня йетирилмяси
Техники кюмяк

Шяк. 1 Дцнйа щава няглиййатынын игтисади проблемляринин гаршылыглы асылылыьы.

давам едир вя «ачыг сяма» доктринин шцарлары алтында юз дахили гейри-тянзимлямя сийасятини бейнялхалг щава няглиййатына кечирмяк истяйир. Бу сийасят бир чох юлкялярдя мцдафия тядбирляринин эюрцлмясиня сябяб олур: протексионист тядбирляринин артмасы вя дцнйа щава няглиййаты сащясиндя игтисади тянзимлямя иля баьлы мясялялярдя щюкцмятлярарасы мцнагишялярин эцжлянмяси.

Бунунла ялагядар олараг либераллашманын да бейнялхалг щава няглиййатынын инкишафыны гейд етмяк лазымдыр.

Эюстярилян гаршыдурмалара щямчинин аиддир: инкишаф етмякдя олан юлкялярин ЙБИВ уьрунда мцбаризяси. Бу проблем артыг бейнялхалг щава няглиййатына да тохунуб. Инкишаф етмякдя олан юлкяляр ИКАО цзвляринин 2/3 щиссясини тяшкил едир вя мцлки авиасийанын бцтцн бейнялхалг форумларында бейнялхалг мцлки авиасийа щагда Чикаго конвенсийасында гейд едилян ядалятли вя бярабяр имканлар принсипляринин щяйата кечирилмяси мясялясини галдырырлар.

Лакин, авиаширкятляр цчцн ядалятли вя бярабяр имканлар щеч дя щямишя мцлки авиасийа сащясиндяки бейнялхалг мцнасибятлярдя юз яксини тапмыр. Сон илляр ИАТА–нын гиймят тянзими фяалиййятинин зяифлямяси иля бейнялхалг авиадашымаларда рягабят мцбаризяси эцжляниб. Рягабят авиаширкятляр арасындакы игтисади мцнасибятляр сферасындан щава ялагяляри щагда дювлятлярарасы мцнасибятляря доьру ирялиляйиб. Дювлятлярарасы мцнасибятляр сявиййясиндя рягабят мцбаризяси дювлятляр тяряфиндян милли авиаширкятлярин марагларынын мцдафияси щалына кечиб. Бу да айры–айры дювлятлярин диэярляринин щава няглиййатына гаршы биртяряфли тядбирляря вя дискриминасийа фяалиййятиня сювг едир ки, бу да протексионизм щалыны алыр. Бу кими биртяряфли дискриминатив тядбирляря рягабят щагда дахили ганунлары бейнялхалг щава няглиййатына шамил етмяк жящдлярини аид етмяк олар.

Бязи юлкялярин биртяряфли фяалиййяти щагда мясяля ИКАО – нун 3-жц АНК – да айрыжа бир бянд кими гейд едилиб. ИКАО Ассамблейасынын 24-жц сессийасында гябул едилян А24-14 гятнамяси юлкяляри бейнялхалг щава няглиййатынын инкишафына мянфи тясир едян дискриминасийа характерли биртяряфли фяалиййяти щяйата кечирмямяйя чаьырды. ИКАО Шурасы бу гятнамянин йериня йетирилмяси цчцн биртяряфли тядбирлярин бейнялхалг няглиййата тясирини тядгиг етди вя 3-жц АНК–да «Бейнялхалг щава няглиййатына тясир едян биртяряфли фяаилййят» мярузясини тягдим етди. Мярузядя ясас диггят Бейнялхалг щава няглиййатынын сабит инкишафына эцжлц тясир едян вя айры–айры юлкяляр тяряфиндян щяйата кечирилян ашаьыдакы тядбирляря верилмишдир: рягабят щагда милли ганунверижилийин Бейнялхалг щава няглиййатына тятбиги, разылашдырылмыш яразилярдян учуша ижазя заманы дискриминасийа характерли тядбирляр, валйуталарын кючцрцлмяси иля баьлы, о жцмлядян техники вя коммерсийа характерли (онлар щагда ятрафлы данышажайыг) биртяряфли тядбирляр.

Рягабят щагда милли ганунверижилийин Бейнялхалг щава няглиййатына тятбигинин нятижяляриня ИКАО эениш фикир верир. 3-жц АНК–нин мяслящяти иля ИКАО–да хцсуси ишчи групу йарадылыб. Онлар Рягабят щагда милли ганунверижилийин бейнялхалг щава няглиййатына тятбиги заманы юлкялярин арасында мцбащисялярин арадан галдырылмасы вя щялл едилмяси мягсядиля йьун инструктив мялуматларын ишлянмясиля мяшьул олажаглар.

Биртяряфли фяалиййят щагда мясяля ИКАО Ассамблейасынын 26-жы сессийасынын эцндялийиня дахил едилди. Ассамблейа бязи юлкяляр тяряфиндян биртяряфли тядбирлярин давам етмясиля ялагядар наращат олурлар: милли ганунверижилийин Бейнялхалг щава няглиййатына тятбиги, авиаширкятлярин эялирляринин кючцрцлмясинин дайандырылмасы вя ондан имтина едилмяси. АБШ – нын гейри-тянзимлямя сийасяти кяскин олараг пислянди. Гейд едилмялидир ки, ИКАО–нун 26-жы сессийасында вя 3-жц АНК–да юлкялярин биртяряфли фяалиййятя даир мцхтялиф йанашмалары нязяря чарпды. Иштиракчыларын чоху АБШ – нын сийасятиня мянфи мцна-сибят бясляди. Чцнки, АБШ–лары бир тяряфдян юзляринин гейри-тянзимлямя сийасятляри иля азад рягабятя гаршы олан манеялярин гаршысыны алыр, йяни ИАТА- нын фяалиййятиня юзляринин антитрест ганунуну тядбиг едирляр, диэяр тяряфдян ися бейнялхалг авиаялагяляр сащясиндя диэяр юлкялярин авиаширкятляриня мцнасибятдя сярт протексионист сийасятини щяйата кечирирляр.

Цмумиййятля, ИКАО цзвляри биртяряфли фяалиййяти писляйир вя милли ганунверижилийин екс–территориал тятбигинин бейнялхалг практикадан чыхарылмасынын лещинядир. Онлар беля щесаб едирляр ки, дювлятляр щава ялагяляри иля баьлы ики тяряфли вя чох тяряфли разфлашмалары вя Чикаго конвенсийасыны нязяря алмалыдырлар вя еля фяалиййят эюстярмялидирляр ки, милли ганунлар иля бейнялхалг разышмалар арасында мцнагишя йаранмасын. Конфранс щямчинин юзв юлкяляря мцражият етди ки, биртяряфли тядбирлярин тятбиг едилмямяси цчцн бир–бирляри иля ямякдашлыг етсинляр вя эялирлярин бюлэцсцндя щяр бир дювлят вя онун авиашикятляринин бярабяр вя ядалятли имканларынын олмасы шярти иля юлкяляр арасында щава ялагяляри щяйата кечирилсин.

Яразидян учмаг цчцн ижазянин верилмяси иля ялагядар дискриминасийа тядбирляри онунла баьлыдыр ки, бир сыра юлкяляр сийаси вя диэяр мотивляриня эюря диэяр юлкяляря 3-жц бир юлкяйя учмаг цчцн юз юлкясиндян транзит учушу чцн ижазяни вермир. Мясялян, АБШ – ы Кубанын «Кубана» авиаширкятиня Канадайа вя эерийя учмаг цчцн юз яразисиндян истифадя етмяйя ижазя вермирди. Бу заман авиаширкятляр ачыг дяниз иля олан маршрутларла учараг ялавя хяржляря мяруз галырлар. Хцсуси чятинликляр о юлкялярдя йараныр ки, онларын ачыг дянизя чыхышлары йохдур. Мялумдур ки, транзитин чятинляшдирилмяси кими тядбирляря ЖАР вя диэяр юлкяляр ял атыр. Бунунла ялагядар олараг 3-жц АНК – да ИКАО цзвц юлкяляриня бейнялхалг щава ялагяляриндя транзит щагда сазишя вя Чикаго конвенсийасына уйьун олараг юз яразиляриндян учушу г-дискриминасийа ясасында йериня йетирсинляр. АНК–и щямчинин ИКАО Шурасына мяслящят эюрцб ки, дянизя чыхышы олмайан юлкяляря вя эерийя мцлки щава эямиляринин учушу цчцн гаршыйа чыхан манеяляри арадан галдыражаг тядбирляри нязярдян кечирсин.

Дискриминясийа тядбирляри хцсуси олараг ИКАО Ассамблейасынын 26-жы сессийасында мцзакиря едилиб. Жидди мцнагишя бир груп Африка юлкясинин ЖАР –нын апартеид сийасятини писляйян тяклифляринин мцзакиряси заманы баш верди. Сийаси проблемлярин нязяря алынмасына гаршы чыхан вя ишинин йалныз сырф техники мясялялярля мящдудлашдырмаьа чалышан Гярб юлкяляри бу тяклифля разылашмадылар. Лакин, Ассамблейа бюйцк сяс чохлуьу иля апартеиди писляди вя бцтцн ИКАО цзвлярини ЖАР иля щава ялагялярини вя щава дашымалары щагда икитяряфли разылашмалары дайандырмаьа чаьырды.