
.
У випадку силового потенціального поля ця властивість означає, що робота такого поля вздовж кривої

не залежить від вибору кривої, а залежить тільки від початкової і кінцевої точок

і

.
3. Потенціальне поле

є безвихровим, тобто

.
Нехай тепер дано векторне поле

, яке задовольняє в області

умову

. Чи випливає звідси, що поле

є потенціальним в області

? Відповідь на це запитання залежить від форми області

. Якщо область

є поверхнево однозв’язною, то із умови

випливає, що існує функція

така, що

.
Отже,

, тобто поле

є потенціальним в області

.
Таким чином, умова

є необхідною і достатньою умовою потенціальності поля

у поверхнево однозв’язній області.
Потенціал

потенціального поля

у поверхнево однозв’язній області можна обчислити за формулою:

. (14)
Якщо область

не є поверхнево однозв’язною, то умова

не є достатньою для потенціальності поля

в області

.
9. Інваріантне означення ротора
Нехай в області

визначено векторне поле

. Зафіксуємо точку

і деяку площину, яка проходить через цю точку. Нехай

– одиничний вектор нормалі до площини,

– замкнений контур, який лежить в площині і обмежує область

таку, що

– внутрішня точка області

. Запишемо формулу (12) для векторного поля

в області

. Застосовуючи до правої частини цієї формули теорему про середнє, отримуємо

,
диференціальне векторне поле формула соленоїдальне
звідки

,
де

– площа області

,

– деяка точка області

.
Стягуватимемо область

до точки

так, щоб

залишалася внутрішньою точкою області

. Тоді

, а

прямуватимемо до

. Внаслідок неперервності

значення

прямуватимемо до

. Таким чином, отримуємо

.
У праву частину формули входять величини, інваріантні відносно вибору системи координат (циркуляція векторного поля вздовж замкненого контура і площа плоскої області). Тому дана формула дає інваріантне означення проекції

в точці

на напрям, який виражається заданим вектором

.
Отже, проекція ротора векторного поля на довільний напрям, а отже, і сам

залежить тільки від векторного поля

і не залежить від вибору системи координат.
Для означення вектора

вищезазначеним способом достатньо розглянути в заданій точці

проекції

на три довільних некомпланарних напрями. Такими трьома проекціями

визначається однозначно.
Размещено на